Reumatyzm
Reumatoidalne zapalenie stawów zwane potocznie RZS jest jednostką chorobową z pogranicza reumatologii i ortopedii. Zwana również potocznie reumatyzmem dotyczy narządu ruchu, a w szczególności stawów. Choroba ma różny przebieg i jest najczęściej leczona przez specjalistów reumatologii, natomiast jej następstwa w postaci zmian zwyrodnieniowo-zniekształcających leczone są przez specjalistów ortopedii.
Reumatyzm
Reumatyzm jest to choroba tkanki łącznej o podłożu immunologicznym i trudnej do ustalenia przyczynie. RZS charakteryzuje się nietypowym stanem zapalnym symetrycznych stawów, ale również zmianami pozastawowymi i objawami układowymi. Reumatyzm z upływem czasu może prowadzić do niepełnosprawności, inwalidztwa, a nawet przedwczesnej śmierci. Wyróżnia się serologicznie dodatnią albo ujemną postać reumatoidalnego zapalenia stawów w zależności od obecności w surowicy krwi określonych czynników.
Przyczyna reumatoidalnego zapalenia stawów
Przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów są nieznane. Jest to choroba o podłożu immunologicznym, w której dochodzi do przewlekłego stany zapalnego stawów z następczym uszkodzeniem struktur stawowych. To właśnie stan zapalny i produkcja przez organizm przeciwciał takich jak czynnik reumatoidalny w klasie IgM i/lub przeciwciał przeciwko cytrulinowanym peptydom (ACPA) powodują przewlekły stan zapalny. Następstwem stanu zapalnego w reumatyzmie jest obrzęk błony maziowej i uszkodzenie chrząstki stawowej. W reumatoidalnym zapaleniu stawów z czasem pojawiają się w stawie również zwłóknienia, zwapnienia, patologiczne unaczynienie oraz narośla określane łącznie jako zmiany zwyrodnieniowe. Uszkodzenia stawu powoduje obrzęk i zwiększenie wrażliwości na dotyk.
Objawy reumatoidalnego zapalenia stawów
Na reumatoidalne zapalenie stawów częściej chorują kobiety niż mężczyźni szczególnie około 40-50 roku życia. U większości pacjentów występują okresy zaostrzeń choroby i remisji, w trakcie których dochodzi do destrukcji powierzchni stawowych. U części pacjentów RZS przebiega łagodnie z objawami dotyczącymi jedynie kilku stawów. Choroba może rozwijać się w ciągu kilku dni lub tygodni. Objawy niepokojące reumatoidalnego zapalenia stawów to: szybko rozpoznane RZS, czas trwania porannej sztywności stawów ponad 60 minut, objawy dotyczące symetrycznych stawów, nasilenie objawów wcześnie rano, reumatyzm zdiagnozowany u członka rodziny. Głównymi objawami reumatyzmu są: trudności w zaciśnięciu ręki w pięść, dodatni wynik testu ucisku stawów śródręczno-paliczkowych, obrzęk i ból symetrycznych stawów, ból mięśni, zmęczenie, stan podgorączkowy, zmniejszenie łaknienia, utrata masy ciała.
Objawy reumatyzmu dotyczą najczęściej stawów rąk, stawu łokciowego, stawu ramiennego i stawu barkowo-obojczykowego, stawów stopy, kolan i bioder. Następczymi objawami RZS są guzki reumatoidalne, zmiany w układzie krążenia, układzie oddechowym, w narządzie wzroku, w nerkach. Bardzo często towarzyszy mu zespół cieśni nadgarstka, palce trzaskające, kciuk strzelający, zespół de Quervain.
Diagnostyka reumatoidalnego zapalenia stawów
Diagnostyka reumatoidalnego zapalenia stawów opiera się przede wszystkim na badaniu klinicznym przez specjalistę chirurgii ręki, ortopedę we współpracy z reumatologiem. Podstawowe badania, które wykonuje się w diagnostyce reumatyzmu to: badania krwi (OB, CRP, fibrynogen, czynnik reumatoidalny, przeciwciała ACPA), badania płynu stawowego oraz badania obrazowe radiologiczne: RTG i badanie ultrasonograficzne. Pozwalają one ocenić strukturę stawu. Bardzo pomocne jest badanie ultrasonograficzne, które obrazuje stan zapalny, obecność płynu i chrząstkę stawową. Czasami konieczne jest rozszerzenie diagnostyki o badania MRI lub TK. Badania mają na celu określenie stadium i zaawansowania choroby. W niektórych przypadkach następstwem choroby są inne schorzenia takie jak: zespół cieśni nadgarstka, palce trzaskające, kciuk strzelający, zespół de Quervain. Zmienia to postępowanie i leczenie, które skupia się również na leczeniu następstw choroby.
Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów
Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów możemy podzielić na: farmakologiczne, rehabilitacyjne, biologiczne i operacyjne. Zależy ono od aktywności i czasu trwania choroby, chorób towarzyszących, przeciwwskazań, dostępności leków i zmian narządowych. Wielu pacjentów i lekarzy zazwyczaj leczenie RZS rozpoczyna od farmakoterapii i rehabilitacji. Leczenie farmakologiczne ma za zadanie opanowanie objawów choroby i działanie przeciwzapalne. Stosowana w reumatyzmie rehabilitacja: kinezy i fizykoterapia działają usprawniająco. Stosowanie leków sterydowych ogólnie i miejscowo działa również przeciwzapalnie. Obecnie dostępne są różne biologiczne i zabiegowe możliwości leczenia reumatyzmu, o które warto zapytać podczas wizyty konsultacyjnej. Metody te leczą zarówno przyczyny, jak i skutki reumatoidalnego zapalenia stawów. Są to metody minimalnie inwazyjne i niewymagające pobytu w szpitalu. Po zabiegu pacjent może od razu wyjść do domu. Doktor Dawid MROZIK z HANDPROJECT Clinic z Gdańska wraz z zespołem ma wieloletnie doświadczenie w leczeniu biologicznym i operacyjnym następstw RZS w różnych stopniach zaawansowania z bardzo dobrymi wynikami. Liczne publikacje międzynarodowe potwierdzają skuteczność metod stosowanych w HANDPROJECT Clinic, a wielu specjalistów korzysta z technik stosowanych w HANDPROJECT Clinic w Gdańsku.