Przykurcz ręki

Specyficznym rodzajem przykurczu ręki jest przykurcz Dupuytrena, który jest chorobą ręki dotycząca rozcięgna dłoniowego. Powoduje postępujące przykurczanie się palców rąk. Występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet. Choroba ta związana jest z powstawaniem guzków na dłoniach i palcach oraz charakterystycznym przykurczem palców. Bez podjęcia odpowiedniego leczenia, palce mogą pozostać w takim zgięciu już na stałe, co będzie uniemożliwiać normalne funkcjonowanie i wykonywanie codziennych czynności. Choroba Dupuytrena jest chorobą genetyczną, polegającą na przebudowie i pogrubieniu tkanki podskórnej ręki. Mogą to być guzki, zgrubienia, zaciągnięcia skóry i pasma pogrubiałej tkanki na powierzchni dłoniowej i rozciągać się na palce. Powoduje to przykurczanie palców w stawach. Choroba nie dotyczy ścięgien, nerwów i naczyń, ponieważ te struktury zbudowane są z innego rodzaju kolagenu. Choroba Dupytrena częściej dotyczy mężczyzn w wieku powyżej 40 lat, zarówno lewej, jak i prawej ręki z różnym zaawansowaniem. Najczęściej zaczyna się od palca małego i czwartego. Przebieg choroby jest powolny, trudny do przewidzenia i nie ustępuje pod wpływem rehabilitacji czy środków farmakologicznych. Choroba Dupuytrena to wpływa na ręce i palce. Stopniowo może doprowadzić do przykurczu jednego lub większej liczby palców, utrudniając wykonywanie codziennych czynności, takich jak prowadzenie auta, mycie czy witanie się. Miejscowy przerost tkanki w przykurczu Dupuytrena może pojawić się również na rozcięgnie podeszwowym i męskich narządach rozrodczych, co nie jest częstą manifestacją choroby, lecz świadczy jednak o bardziej agresywnym przebiegu choroby i jej uwarunkowaniach ogólnoustrojowych.

Przyczyny przykurczów ręki urazowych to: przebyte złamania paliczków, śródręcza, nadgarstka, przedramienia, podwichnięcia stawów, zwichnięcia stawowe z lub bez złamań, skręcenia, stłuczenia lub zerwania i uszkodzenia ścięgien, więzadeł i mięśni, przebyte oparzenia ręki, rany cięte, miażdżone, tłuczone.

Przyczyny przykurczów ręki nieurazowych mogą być genetyczne, związane ze spastycznością, wady wrodzone ręki lub są wynikiem przebytych zapaleń bądź zmian nowotworowych (guzów). Do przyczyn przykurczów ręki nieurazowych zaliczamy również choroby tkanki miękkiej jak fibropatie lub genetycznie uwarunkowane choroby zwane kolagenozami.

Przyczyną przykurczu Dupuytrena natomiast jest przerost tkanek miękkich rozcięgna dłoniowego ręki, które zbudowane jest z włókien kolagenowych. Dokładna etiologia nie jest znana, a wiele danych wskazuje na uwarunkowania genetyczne. Dlatego w przykurczu ręki bardzo ważne jest postawienie prawidłowego rozpoznania, ponieważ od niego zależy skuteczność terapii schorzenia.

Objawami przykurczu Dupuytrena na początku są niewielkie zgrubienia i zaciągnięcia skóry na dłoni, które następnie stają się coraz większe i powodują postępujący z czasem przykurcz ręki, a najczęściej dotyczą palca czwartego i piątego. Skutkami dla pacjenta są trudności w wykonywaniu podstawowych prac domowych takich jak mycie, podnoszenie ciężarów, pranie, czesanie, sprzątanie, otwieranie słoików oraz prac wymagających chwycenia różnych przedmiotów. W zaawansowanych postaciach choroby duży problem stanowi dla pacjenta nawet wkładanie ręki do kieszeni lub rękawiczek. Pacjenci zwracają szczególną uwagę na zmiany na ręce podczas podawania dłoni i witania się, ponieważ przykurcz Dupuytrena onieśmiela podczas witania się i podawania ręki, co również stawowi aspekt psychologiczny. Zaawansowana, długo trwająca i nieleczona przez lata postać przykurczu Dupuytrena może skłaniać pacjenta nawet do amputacji, co jest w chirurgii ręki rozwiązaniem najmniej korzystnym.

Diagnostyka przykurczów ręki powinna być przyczynowa i związana z bezpośrednią przyczyną, którą wywołuje przykurcz palców lub nadgarstka. Inna diagnostyka będzie dotyczyć przykurczów urazowych, a inna nieurazowych. O tym powinien zdecydować chirurg ręki podczas konsultacji specjalistycznej. Diagnostyka taka może obejmować badania ultrasonograficzne, rentgenowskie, przewodnictwa nerwowego, badania tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego ręki.

Diagnostyka przykurczu Dupytrena opiera się natomiast przede wszystkim na badaniu klinicznym przez specjalistę chirurgii ręki, który oceni stopień zaawansowania choroby. Pomocne może być badanie ultrasonograficzne. Pozwala ono potwierdzić rozpoznanie. Przykurcz Dupuytrena można pomylić z innymi schorzeniami ręki, które wymagają innej diagnostyki, postępowania i leczenia np. palcem strzelającym, kolagenozami, palcem butonierkowatym, ale również stan po przebytych operacjach i ranach ciętych dłoni. Dlatego w niektórych, rzadkich przypadkach niezbędne może okazać się rozszerzenie diagnostyki o zdjęcia rentgenowskie lub inne badania specjalistyczne.

Leczenie przykurczu Dupuytrena natomiast możemy podzielić na nieoperacyjne i operacyjne. Rehabilitacja niestety nie przynosi tu dobrych efektów, dlatego postępowaniem z wyboru jest leczenie zabiegowe: nieoperacyjne lub operacyjne. Obecnie dostępne są metody nieoperacyjne leczenia przykurczu palców techniką enzymatyczną z zastosowaniem kolagenazy. Stosuje się także metody minioperacyjne, które pozwalają przeprowadzić zabieg nawet w znieczuleniu miejscowym, jednorazowym sprzętem medycznym, a cała procedura może trwać nawet kilkanaście minut. Innymi metodami operacyjnymi jest fasciectomia, fasciotomia, aponeurectomia partialna z/lub bez plastyki skóry. Czasami konieczne jest wykonanie przeszczepu skóry lub przeprowadzenie leczenia kilkuetapowego.  Bardzo ważne jest dobranie odpowiedniej metody dla danego pacjenta, ponieważ niewłaściwa decyzja może spowodować nawrót choroby i konieczność operacji. Zespół HANDPROJECT Clinic ma wieloletnie doświadczenie w leczeniu przykurczu Dupuytrena w różnych stopniach zaawansowania tej choroby ręki. Dr n. med. Dawid MROZIK z bardzo dobrymi wynikami przeprowadza zarówno operacyjne, jak i bezoperacyjne leczenie przykurczu Dupuytrena metodą enzymatycznej fasciectomii z użyciem kolagenazy. Zabieg rozpuszczenia przykurczu  przy użyciu kolagenazy jest bardzo korzystny, ponieważ nie wykonujemy wtedy leczenia operacyjnego. Prawidłowe dobranie metody leczenia zależy od stopnia zaawansowania przykurczu palców i od decyzji specjalisty oraz pacjenta.